O xacemento galaico-romano do Monte do Señoriño está situado na parroquia de Santa Mariña de Augas Santas, concretamente no lugar de Armea, concello de Allariz.

A riqueza e variedade dos materiais documentados pon de manifesto a relevancia deste enclave, que sen dúbida debeu xogar un importante papel nas vías de comunicación e comercio no cambio de Era. Moi reveladora e singular é esta peza que presentamos. Trátase dunha ola de cerámica común romana estudada e interpretada polo seu descubridor, Adolfo Fernández, como «pote fundacional». A peza, exhumada durante a campaña do 2012, apareceu sobre un depósito de terra amarelenta, na nivelación dunha estancia, baixo o pavimento. Segundo o arqueólogo director das escavacións, a peza estaría colocada alí intencionadamente como posible contedor dun depósito fundacional.

Esta hipótese viuse corroborada pouco tempo despois, ao ser realizada unha minuciosa microescavación do pote e da terra que contiña por parte da restauradora Marta Lago Cerviño, no laboratorio da Universidade de Vigo. No transcurso dela apareceu un arame de ouro e unha boliña depositados sobre a terra. Trátase dunha xoia de ourivería realizada nun fío de ouro do tamaño dun cabelo. Semella un pequeno enganche moi delicado do que penduraría unha boliña de ouro e formaría, xunto con outros elementos, un pendente semellante aos brincos de nós de correr portugueses. Ademais deste singular e inesperado achado, foron sacados á luz unha pequenísima bóla dun material aínda por determinar, tal vez pasta vítrea, e numerosas láminas resinosas, que aparecen espalladas por todo o xacemento.