Peza do mes

O Castro da Saceda sitúase aos pés da Serra do Larouco, a escasos 500 metros da pequena poboación do mesmo nome, no concello de Cualedro (Ourense).

O retrato de Juan Manuel Paz Novoa foi pintado en 1868 en Santiago de Compostela xa que así asina e data o lenzo o autor, J. M. Salgado Rodríguez. É un retrato de busto, de pequenas dimensións e formato ovalado, algo habitual no arquetipo de retrato burgués galego do romanticismo, no que Paz é retratado á idade de vinte e nove anos coa medalla de catedrático sobre o peito.

Porcelanas chinesas tipo carraca e imari dos séculos XVI e XVIII recuperadas nas escavacións realizadas no edificio do Museo, solar das Torres, Pazos e Curral do Bispo de Ourense, na primeira década do século XXI para adaptalo a novas necesidades museográficas. Materiais, que xunto con outros, están a contribuír ao coñecemento dos patróns de uso-consumo de bens de importación por parte da sociedade ourensá ao longo da Idade Moderna.

A Peza do mes de maio é un positivo coloreado á man de tamaño de tarxeta postal (8’5 x 13’5 cm) do que hai outra copia igual en branco e negro. Ambas as dúas foron adquiridas en 2014 por Fernando del Río a coleccionistas de Barcelona e Sabadell, e foron depositadas no Museo Arqueolóxico Provincial de Ourense. Forman parte dunha serie publicada por Ed. Arribas (núm. 52 – Ourense) e postas en circulación postal na década dos 50.

A palabra biblia provén do grego βιβλίων, que significa libro. Ademais, e isto é importante, o valor dunha obra, sobre todo no mundo globalizado e plurilingüe no que nos atopamos, vese no seu número de traducións, e esta obra é a máis traducida. Hai múltiples razóns: como libro de historia, de oración ou de poesía de meditación (salmos). É dicir, moitas facianas para un só libro.

Un acubillo é un conxunto de pezas reunidas de xeito intencionado que foron escondidas polo seu dono e nunca as recuperaría, chegando así ata a nós. Este tipo de conxuntos poden ser de distintos tamaños e composicións, orixinados por motivos de aforro ou dunha tesaurizacion e agóchanse nun momento de perigo, inestabilidade, crise social ou por outras situacións.

A convulsa historia de España durante o século XIX propiciou a distribución de inxentes cantidades de armas, non soamente entre os exércitos regulares ou rebeldes, senón tamén entre a poboación civil. Foron moitas as vivendas rurais que gardaron armas de guerra nas súas adegas ou sobrados procedentes ben dos exércitos, ben das partidas de guerrilleiros que combatían no país.

Aquae Querquennae atópase no NW da antiga Hispania, concretamente na actual provincia de Ourense, ocupando terras que pertencen a dous concellos: Bande e Muíños.

O campamento militar está nas inmediacións da Vía XVIII do Itinerario de Antonino que unía as localidades de Braga-Bracara Augusta- e Astorga -Asturica Augusta-, capitais de senllos conventos xurídicos, seguindo o percorrido máis curto que cruzaba a provincia de Ourense en sentido SE-NE. A calzada e o campamento datan dos primeiros momentos da dinastía flavia.

Unha das características máis sobresaíntes da civilización romana é o uso da escritura, en diferentes soportes e con diferentes instrumentos. Na súa expansión, os romanos, integraron outras culturas con linguas e alfabetos diferentes, pero paulatinamente foise impoñendo en todos os territorios o alfabeto latino e a lingua latina, e con eles a utilización da escritura como vehículo de comunicación.

Da peza do mes, positivo sobre papel «Valca» de 18,5 x 11,5 cm, con marxe branca de 1 mm, reproducindo a fonte de El Bosque no Xardín do Posío, descoñecemos a data exacta de ingreso no Museo, así como o seu doador e mesmo a data na que foi tomada. Polo tipo de vexetación, indumentaria do neno que se asoma ao peitoril da fonte e data do seu traslado calculamos a súa toma entre 1950 e 1968.

Só está clara a súa autoría: «A. Pacheco» (sinatura no ángulo superior dereito).

Coincidindo co aniversario do nacemento do Padre Feijoo en Casdemiro, Ourense, o 8 de outubro de 1676, preséntase a Peza do Mes cun estudio da súa Folla de Grao. A importancia desta folla reside en ser o primeiro documento impreso da obra dun home do que, tan só ao longo do século XVIII -segundo Marañón- chegaron a imprimirse 420 mil volumes. Xa no ano 1786 fixéranse 200 reedicións.

A cista da Forxa e o enxoval que contiña, foi achado de maneira casual por don Secundino Vieito Tarrazo, veciño do lugar, nunha leira da súa propiedade en 1995 e depositada no Museo. Probablemente sexa unha cista de inhumación e, dadas as dimensións, o cadáver tería que estar en posición flexionada. No seu interior recolléronse os fragmentos de catro recipientes cerámicos de perfil troncocónico e fondo plano; dous conservaban a asa. Un deles foi analizado, obténdose unha cronoloxía de 1746-1523 a. C.