Peza do mes

Do conxunto arqueolóxico-natural de Santomé proceden dúas cuncas de costelas que son recipientes xeralmente pouco profundos e de boca ampla, cunha decoración ao exterior de costelas moi pronunciadas que se considera que imitan modelos metálicos. As costelas arrancan debaixo do bordo e van esvaecéndose cara á base, plana ou lixeiramente cóncava. Outras características destacadas son as súas grosas paredes, o seu seu bordo vertical –caso da cunca baixa– ou lixeiramente exvasado –caso da cunca alta– e as marcas das ferramentas presentes nas superficies.

O achado do que hoxe falamos é unha peza biface, atopada polo Sr. Augusto Veiga Rubianes en 1986, embutida nun muro, fóra de todo contexto, nos Chaos de Amoeiro.

O vaso que presentamos foi recuperado no xacemento de Castromao, na campaña de escavación de 2007, dirixida por L. Orero Grandal.

Esta peza foi depositada no Museo Arqueolóxico Provincial de Ourense por Eladio Martínez Estévez e procedía dun túmulo da paraxe do Valiño (Terzas, Cartelle, Ourense). Polo achado casual da peza carecemos de atributos contextuais, agás a procedencia dun túmulo.

Neste Ano Xacobeo 2021 queremos dedicar esta Peza do mes a unha pequena xoia atopada no corazón e xerme da cidade de Ourense, As Burgas. Á beira destas surxencias termais atópase a Casa dos Fornos, escavada polo arqueólogo Celso Rodríguez Cao en 2005, onde descubriu que a súa planimetría se corresponde coa dun edificio terapéutico e relixioso do século I d. C. que aproveitaba o manancial termal polas calidades minerais e caloríferas destas augas.

O 9 de marzo de 1695 nacía en Villafranca del Bierzo (León), Fr. Martín Sarmiento. Estamos, pois, ante o 336 aniversario do seu nacemento, e nunca mellor ocasión para dedicarlle A Peza do mes, e mostrar unha cara oculta e inédita da súa polimórfica obra. Trátase do seu caderno de debuxos, onde descubrimos a súa faceta artística.

Este portapenacho (apex), fabricado en bronce, pertenceu a un casco do modelo Weisenau. Apareceu durante as escavacións realizadas por Antonio Rodríguez Colmenero no campamento militar romano de Aquae Querquennae (Porto Quintela, Bande, Ourense).

O xacemento galaico-romano do Monte do Señoriño está situado na parroquia de Santa Mariña de Augas Santas, concretamente no lugar de Armea, concello de Allariz.

Se repasamos a revista Nós nos seus 144 números e os índices de Fernández Oxea atoparemos moi contados traballos dedicados ás ciencias naturais. Case todos os números centran o seu interese en aspectos de arqueoloxía, prehistoria, etnografía, heráldica, lingüística, etc… e soamente os artigos xeográficos de Otero Pedrayo conteñen datos que poderían ser estudos da natureza.

A peza presentada aquí procede do Colexio de Casardomato (actual CEIP Albino Núñez) en San Miguel de Canedo, na beira dereita do Miño ao seu paso pola cidade de Ourense. Foi doada en 1987 polo seu descubridor, Manuel Penín, ao Museo Arqueolóxico Provincial e permanecía inédita desde entón.

O 30 de outubro de 1920 publícase en Ourense o primeiro número da revista Nós. Cen anos dun fito que, dende o Museo, queremos lembrar a través do estudio dalgunhas pezas da colección que reflicten a inesquecible pegada que para a nosa terra, lingua, sociedade e cultura supuxo o traballo desenvolvido polos intregrantes da Xeración Nós.